Nieuws

Verre familieleden

Tenslotte heeft MyHeritage 4428 verre familieleden gevonden. Hoeveel van deze familieleden zijn echte familieleden, of zijn detectiefouten.

De eerste aanpak was het vinden van clusters op basis van de personen die ik al als verre familie gevonden had. Dit leverde nog een tiental personen op, die ik al in de eerste post had gezet. Deze personen kon ik ook in de DNA-stamboom zetten. Dit is een pragmatische aanpak en niet erg systematisch. Ik bekijk de eerste honderd personen die de meeste DNA-overeenkomst vertonen en zoek naar getrianguleeerde DNA, groepeer deze personen volgens de DNA en kijk of ik een persoon in de groep in de stamboom kan koppelen.

Als de getrianguleerde personen ook een stamboom hebben dan wordt het koppelen aan mijn stamboom een stuk eenvoudiger. Sommige personen publiceren geen stamboom (of maken de stamboom vertrouwelijk) en dan is het koppelen onmogelijk. Door de clustering weet ik wel in welke hoek de verbinding ligt maar niet precies.

Een andere aanpak is het zoeken op achternamen in mijn kwartierstaat. Dit heeft een drietal personen opgeleverd die ik kan koppelen aan mijn kwartierstaat dankzij de door hun gepubliceerde stambomen. Deze personen hebben ook een DNA-over-enkomst, maar die kan ik niet trianguleren. Het betreft 5e graads neven en nichten, die met mij via de oud-grootouders verbonden zijn. Er zitten dus 7 generaties tussen ons, maar de DNA-verbinding is nog (net) aanwezig). Ik vraag me af of het wel mogelijk is om verbindingen die nog ouder zijn, wel te vinden zijn.

Tenslotte kan MyHeritage me helpen de stamboom verder uit te bouwen, door ook de nazaten van al mijn voorouders in kaart te brengen. En dit alleen om de kans van nog een DNA-verbinding te vinden. Veel werk en onduidelijk of het wel werkt.




Verre familie

MyHeritage deelt de DNA matches in drie groepen in: naaste familie, verre familie en verre familieleden. Naaste famile zijn waarschijnlijk alleen ouders, broers en zusters en kinderen. Geen van die hebben DNA resultaten bij MyHeritage. 

Verre familie zijn personen die 1e of 2e graads kunnen zijn zijn. In deze groep heeft MyHeritage 9 personen gevonden. Ik ben in staat gebleken 8 van de 9 personen een plaatst te geven in de DNA-stamboom.

Met één persoon lukt het helemaal niet. Er is geen andere persoon waarmee een triangulatie gemaakt kan worden. Ik heb dus geen ondersteuning van andere mensen. Er is een stamboom beschikbaar, maar dat geeft geen enkel aanknopingspunt. Er zijn geen voorouderlijke achternamen die oveenkomen. De gepubliceerde stamboom is dus te beperkt.

Waarschijnlijk behoort deze persoon bij een van de drie overgrootouders van wie ik nog geen DNA-spoor heb. Of wellicht nog verder terug.

Ik heb een bericht gestuurd naar deze persoon om te kijken of ik zo verder kom.

Instant discoveries

Op MyHeritage ben ik uiteraard niet de enige die zijn stamboom registreerd, vele anderen doen dit ook. Dit maakt het MyHeritage mogelijk om stambomen te vergelijken en suggesties te doen voor uitbreidingen. Deze uitbreidingen zijn dan personen die ik nog niet in mijn stamboom heb. Momenteel zijn 384 personen in mijn kwartierstaat. Gemiddeld gesproken werk ik nu dus aan de 8e tot 9e generatie voorouders. MyHeritage noemt deze dienst Instant Discoveries en ze doen slechts één maal per dag een suggestie, zodat ik elke dag weer terugkom. Trouwens al deze toevogingen moeten eigelijk gecontroleerd worden tegen de originele bronnen, omdat heel makkelijk fouten van anderen overgenomen kunnen worden.

Onderzoeken

Er zijn vele redenen waarom men aan stamboomonderzoek kan doen, zeker nu met de mogelijkheid van DNA-onderzoek. Het kan zijn om voourouders te vinden de oorsprong van de familie te zoeken, of de verbinding tussen personen. En nu met DNA-onderzoek kan er ook een medische component bijkomen. Inmiddels heb ik al verschillende van deze invalshoeken gedaan:

  • oorsprong - de eerste vraag was het vinden van de oorsprong van de familie Leene. Dit is onderzoek dat loopt sinds 1995. Inmiddels weet ik dat mijn roots liggen op het platteland bij Kampen.
  • paternale familie - tijdens de zoektocht naar de oorsprong kom je dan allerlei andere Leene's tegen. En dan borrelt al snel een andere vraag naar boven: is dit allemaal dezelfde familie? Wat is er van ze gekomen? De resultaten zijn op deze site te vinden bij de stambomen. Er zijn twee grote takken in Nederland: één in Kampen (de grootste) en één in Den Haag. Het lijkt moeilijk te achterhalen of deze twee takken gelieerd zijn. Wellicht dat DNA hier uitsluitsel kan geven.
  • kwartierstaat - hier onderzoeken we alle voorouders van een specifiek persoon.

Met DNA-onderzoek hebben we de mogelijkheid om nog vroeger te kijken en om de oorprong van iemands DNA in kart te brengen.

  • Y-DNA - het Y-DNA wordt van vader op vader doorgegeven en blijft dus altijd dezelfde. Echter in de loop der tijd treden er genetische veranderingen op. Door deze nu in kaart te brengen, is het mogelijk om specifieke geografische lokaties te vinden, waar deze mutaties zijn opgetreden. Voor het Leene Y-DNA is dit het Iberisch schiereiland.
  • X-DNA - hetzelfde kan gedaan worden met het X-gedeelte dat elke man zijn moeder krijgt.
  • DNA-kwartierstaat - hierbij wordt de oorsprong van het gehele DNA in kaart gebracht en wordt gekeken welk deel van wie is geerfd. Dit onderzoek vergt veel DNA gecombineerd met genealogische gegevens en levert nog maar beperkte resultaten op.
  • DNA-familie - dit is het meest uitgebreide onderzoek en vergt het uitzoeken van alle nakomelingen in een kwartierstaat en de bijbehorende DNA. Dit werk is noodzakelijk om de DNA-kwartierstaat te maken.

Autocluster 16-17

Is er nu kaas te maken van de gevonden autoclusters die ik nog niet ken? Om dit te bekijken moet ik eerst weten wat het MyHeritage algoritme heeft gedaan. Daarvoor heb ik alle personen bekeken in een cluster om te kijken of deze ook getrianguleerd waren. Dan weet in ieder geval iets over de kwaliteit van de groep die MyHeritage heeft gevonden.

Autocluster16-17

In de bovenstaande afbeelding is deze cluster weergegeven. Elke rij en kolom is een persoon en dezelfde persoon staat op de diagonaal. De gele cellen geven aan dat deze persoon getrianguleerd is. Voor een persoon is dit niet het geval (de witte rij/kolom). Ik weet niet waarom deze persoon aan de autocluster is toegevoegd.

Toen ik dit aan het uitzoeken was bleek er ook een triangulatie met personen te bestaan die ik ken en deel uitmaken van een andee cluster. Dit zijn de gele cellen buiten de cluster. Dus al deze personen hebben (de gele en groene cluster) moeten dezelfde voorouders hebben. Voor de groene cluster was dit generatie 5 en echtpaar 16-17. Het is mogelijk dat de personen van dit echtpaar afstammen. Het lijkt echter waarschijnlijker dat ze afstammen van eerdere voorouders, dwz 32-35 of nog eerder.

Autoclustering

Met 4432 matches op MyHeritage zijn er potentieel veel aan mij gelieerde personen, maar warschijnlijk ook veel foute detecties. Hoe kunnen we in deze grote hoeveelheid personen wat orde scheppen.

In de eerdere post beschreef ik de mogelijkheid om getrianguleerde detecties te vinden. Het vinden van deze personen is handwerk: selecteer de persoon en kijk met wie deze getrianguleerd zijn.

En deze ontdekkingen kunnen dan in een mooie cluster grafiek gezet worden:

DNAkwartierstaatClusters

Ter herinnering de horizontale as geeft de DN-matches weer gegroepeerd op gezamelijke voorouder(s) en dit in volgorde van Ahnentafel getallen. Links dus de paternale lijn en rechts de maternale lijn. Verticaal zijn personen gegroepeerd op gezamelijk DNA en zo in volgorde gezet dat alle clusters op een diagonale lijn terechtkomen.

MyHeritage geeft de mogelijkheid om een vergelijkbare grafiek automatisch te creeren met behulp van de methode van autoclustering. Hierbij wordt gekeken naar overeenkomstige DNA en als er voldoende overeenkomsten zijn, worden deze personen gegroepeerd. De personen komen op de horizontale as en vertikale as te staan. 

Autoclusters

Bovenstaande grafiek geeft het resultaat van MyHeritage autoclustering. Elke blokje geeft een groepje bij elkaar horende personen. De volgorde van de clusters langs horizontale en vertikale is zo gekozen dat alle clusters of een diagonale lijn liggen.

In mijn clustergrafiek zijn 8 relevante clusters te herkennen. Als het goed is komen deze ook terug in de autoclustergrafiek, mar er zijn maar 7 clusters gevonden. Deze heb ik dezelfde kleur gegeven. De autocluster aanpak heeft 15 extra clusters gevonden.

Ahnentafel

In een eerdere post bracht ik het al even ter sprake: de Ahnentafel. Dit is een manier om elke persoon in een kwartierstaat een unieke identificatie te geven. Dit gebeurt met een nummer, tellend vanaf de bron persoon (man of vrouw):

  1. bronpersoon
  2. vader
  3. moeder
  4. vader van vader
  5. moeder van vader
  6. vader van moeder
  7. moeder van moeder
  8. vader van vader van vader
  9. moeder van vader van vader
  10. vader van moeder en vader
  11. etc.

Vervolgens moet men een beetje handig zijn met getallen om een persoon te plaatsen. Er zijn eental zaken direct af te leiden:

  • Een oneven getal geeft personen van het vrouwelijk geslacht aan (of de bronpersoon).
  • Elke generatie is twee keer groter dan de vorige generatie. Dit feit kunnen we gebruiken om snel de generatie te achterhalen. Bijvoorbeeld persoon 53, dit is Hermanus Fredrik Pietersen.  Wie de reeks 1,2,4,8,16,32,64,128,256, etc kent (20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28), ziet we dat 53 tussen 32 (25) en 64 (26) ligt. Persoon 53 behoort daarmee tot de 6e generatie.
  • Generatie 6 begint bij persoon 32 en eindigt bij persoon 63, de personen tot 31 zijn eerdere generaties, dus laten wie die er af halen. Blijft over 1-31, persoon 53-31=22. Nu is 22 groter dan de helft van 32, dwz van de moederskant, die loopt van 16-31. We kunnen dit proces herhalen om in te zoomen op de correcte persoon.

Al met al wellicht was gecompliceerd, maar we kunnen zo de plaats in de kwartierstaat bepalen.

DNA-voorouders

Het uiteindelijke doel van de DNA-exercitie is het in kaart brengen van de voorouders van wie ik DNA heb geerfd. Mijn voorouderstamboom bestaal nu 378 personen. Bij de zesde generatie beginnen er gaten in de stamboom te vallen, dwz er missen namen. En de langste tak gaat terug tot de zestiende generatie.

In de DNA-stamboom, waarbij een stuk DNA aan één persoon is toegewezen staan nu 19 personen. Deze stamboom is hieronder te zien. Inmiddels heb ik DNA afkomstig van mijn 2 ouders en mijn 4 grootouder gevonden. Bij mijn overgrootouders (de groene labels) mis ik nog drie personen: mijn overgrootmoeder van grootvader van vaderskant, mijn overgrootvader van grootvader van moederskant en mijn overgrootmoeder van grootmoeder van moederskant. Het wordt steeds omslachtiger om een precies persoon aan te gevn als je de naam van die persoon niet wil aangeven. Hiervoor gebruik ik inmiddels Ahnentafelnummers, maar dat is voor een andere post.

DNAKwartierstaatArnaudLeene

Hertrouwde voorouders

Soms is een voorouder hertrouwd en heeft met de nieuwe partner kinderen gekregen. Als er dan een DNA-overeenkomst met deze nieuwe partner kinderen gevonden wordt, dan is het mogelijk om dit stukje DNA aan één specifieke voorouder toe te wijzen. DIt is me in reeds twee gevallen gelukt.

Dubbele clusters

In de clustergrafiek van de vorige post, was ook een dubbele cluster te zien:

DubbeleCluster

De twee personen in de bovenste twee rijen lijken tot 2 clusters te behoren: de groene en de oranje cluster. Gelukkig was ik in staat beide clusters aan voorouders toe te wijzen. De oranje cluster behoort bij betovergrootouders en de groene cluster hoort bij oudouders. Het is gelukt de groene cluster aan één oud-vader toe te wijzen. De oranje cluster hoort dus waarschijnlijk aan de bijbehorende oud-moeder. Twee personen hebben daarmee DNA van de oud-vader en oud-moeder. En twee personen hebben alleen DNA van de oud-moeder. Helaas is dit nog onvoldoende informatie om de twee oud-moeder personen in de stamboom te plaatsen. Of deze personen hebben hun groene DNA verloren, of ze stammen van een eerdere voorouder af.

MyHeritage

Ik ben nog steeds op zoek naar de oorsprong van mijn DNA. Hiervoor heb ik een DNA-test aangevraagd bij MyHeritage. Het bleek echter dat ik ook mijn DNA-gegevens van andere providers kon opsturen voor analyse. Dus ik mijn gegevens van 23AndMe opgestuurd en laten analyseren. Ik had dus eigenlijk geen nieuwe test hoeven te doen.

En het blijkt dat mijn DNA gedeeld wordt met 4429 andere personen. Ik vermoed dat dit aantal niet erg realistisch is en vaak door toeval is veroorzaakt. Slechts 9 personen worden gezien als verre familie, dwz maximaal 2e graads neven en nichten. Van deze 9 personen kan ik slechts 5 een plaats geven in mijn stamboom.

Om meer zekerheid te hebben over het waarheidsgehalte van een DNA-overeenkomst, kijk ik alleen naar zogenoemde getrianguleerde overeenkomsten. Dat wil zeggen dat als ik een overeenkomst op een stuk DNA heb met persoon A en persoon B, dan moeten hier deze twee personen ook onderling overeenkomen. Dit levert een 47 personen op, die overeenkomsten met mij op hebben op 21 stukjes DNA.

De volgende vraag is van welke voorouder een stukje DNA afkomstig is. Hiervoor zijn gegevens over de stambomen van elk van deze personen noodzakelijk. Gelukking hlep MyHeritage hierbij, omdat ze ook stambomen ondersteunen en veel mensen hebben hun stamboomgegevens er op gezet.

Dit betekent dat ik ook al mijn voorouders op MyHeritage heb gezet, zodat verbindingen tussen personen gevonden kunnen worden. Mijn stamboom is hier te vinden. MyHeritage helpt je om je eigen stamboom uit te breiden, zodat de stamboom completer wordt. Dit levert 11 voorouders op.

DNA voorouderclusters.

In bovenstaand plaatje zijn deze voorouderdetecties te zien. In dit plaatje is elke rij een persoon met wie ik getrianguleerde DNA-overeenkomsten heb. En elke kolom is het stukje getrianguleerde DNA. Elke gekleurde cel geeft de overeenkomst weer. De lengte van de cel geeft weer hoeveel DNA er gedeld wordt. In principe hoe meer gedeeld wordt hoe dichter die persoon bij mij in de stamboom staat. De personen die hetzelfde stukje DNA delen hebben dezelfde voorouder. Om dit duidelijker te maken zijn deze personen samengezet, hetgeen 11 clusters geeft.

Bij deze voorouders is er sprake van 2 betovergrootouders, 4 oud-ouders, 4 oud-grootouders en 1 oud-overgrootouders. Merk op dat ik moet sprekers over ouders, want ik weet niet of de DNA van de vader- of moederzijde komt. Hoe verder van mj verwijderd hoe naukeuriger ik de afkomst weet van DNA. Zo helpt die ene overgrootouder mij het pad van de DNA via een oud-grootmoeder, oud-moeder, betovergrootmoeder, overgrootvader, grootvader en vader te vinden.

Is het mogelijk om meer uit de clusters te halen? Om dit te bekijken zoom ik in op twee clusters die dezelfde voorouder hebben:

Schermafbeelding 2022-05-20 om 11.42.28

Merk op dat er geen enkele overlap is tussen deze twee clusters. Waarschijnlijk is één cluster van paternale afkomst en de andere van maternale afkomst. In de groene cluster is de bovenste rij van iemand, die het dichtst bij mij staat. De (meeste) andere rijen zijn zijn nakomelingen. Dit is te zien aan het feit dat er minder DNA gedeeld wordt. Elke nakomeling kan een stukje van zijn voorouder-DNA kwijtraken als het overschreven wordt door ander DNA.

Over het algemeen is dit wat we zien in de bovenstaande afbeelding. Er zijn echter een paar uitzonderingen, hier aangegeven in donkergroen. Deze personen hebben DNA, die ik ook heb, maar die hun ouder niet had. Zegt dit iets over de naukeurigheid van de overeekomsten en de DNA-analyses. Ik ben benieuwd of dit bevestigd wordt door mijn tweede DNA-test. 

Update

Het is inmiddels al vele jaren geleden, maar ik heb de laatste van de stambomen op Internet gezet. In deze versie heb ik ook de informatie van nog levende personen verborgen. Het kan zijn dat er nog een paar namen zichtbaar zijn als ik geen geboortedatum had. Meld me dat dan even.

Gemaakt en onderhouden door Arnaud Leene (2002 - 2023)